Being a psychologist and a woman raised in a (more or less) traditional society, I see taking care of others as a natural part of my existence. Listening to a broad description of some personal drama given to me by a complete stranger while waiting at a bus stop, pouring the third cup of homemade broth to a flu-battling friend and putting that extra effort into pretty much every relationship I’m in (in my professional and personal life) comes to me probably as naturally as breathing. And I promise you, I’m not complaining.
Quite the opposite: it’s wonderful. You feel like you can actually contribute to someone’s happiness. You feel needed. You feel fulfilled.
But, at some point, you will eventually start feeling burnt out as well.
The truth is, you really can’t pour from an empty cup and there are different ways to learn that. The easier one: from this post. The hard one: when you find yourself on the bedroom floor, underslept, exhausted, realizing that you neglected your own needs for way, way too long.
As the week of 12th-16th November was a National Self-Care Week here in the UK, and, at the same time, I have actually been learning a lot about it the last couple of weeks (trying to slowly crawl out of the awful dark hole into which I’ve fallen in October), I thought there’s no better occasion to discuss the importance of the very issue.
Got so involved, that I even made you guys a graph! Also, came up with a couple of more detailed stories on Self-Care that I’ll be gradually posting this month. Today, however, I decided to start with a pretty general, introductory little something. From the bottom of my caring heart to yours :>
What is Self-Care?
Simply said, self-care is any action one takes to foster her/his own well-being. It involves more and less complex practices, lifestyle patterns and changes, that can help one feel happier and/or manage the symptoms of mental health issues. Self-care also helps in preventing mental health related problems (e.g. depression or anxiety) from developing or getting worse. 
How to practice self-care?
I like to see myself as a whole, I like to perceive myself as a system of interconnected vessels. Still, it’s easier sometimes to reflect on different aspects of our being viewed separately, apply specific ideas to specific spheres, and then just enjoy the effect of global change.
BODY
- Balanced diet – can’t seem to stress this out enough: eating well is incredibly important for both, our physical and mental health. And by well I don’t mean “clean” nor I relate to any specific/perfect diet. We are all different and so our “diets” should be – in a natural way, a young female student will have different dietary needs than a middle-aged construction worker (not that I suspect there’s many of them reading this, but who knows). Good diet is, therefore, a balanced diet (no matter if vegan, vegetarian or not!), consisting of a wide variety of foods, providing us with all the nutrients our bodies need not only to function, but to thrive.
- Balanced excercise – the importance of physical activity is well known, but what we sometimes tend to forget about is that it should be balanced and tailored to ones specific needs and abilities. Try out different things (sports, types of excercise and workout routines) to see what works best for you, as often as you like – no matter if it’s gonna be 6 times a week or 4 times a month. At the same time, remember that there is such thing as too much excercise!
- Sleep and relax – aim at the minimum of 7 hours a day. Can’t succeed? Drink chamomile tea, read, meditate, use essential oils. Sleeping pills should be your last resource.
- Regular medical checks – DON’T ignore the subtle cues from your body. Something doesn’t feel quite right? See your GP! You think he’s not right? Ugh, see a different one! I’m dead serious – it’s your health we’re talking about. So pretty much the only real thing you have.
MIND
- Therapy – I know, there’s a huge stigma related to becoming a patient. And that’s exactly why I’m trying to talk about it as much as possible. There’s no shame in seeking help! To admit you’re not okay, you need support and, with some professional help, you are willing to fight whatever is consuming you is actually an act of great courage.
- Self-reflection – being a wonderful human capacity to exercise introspection and learn about our own motives, purposes and nature. But be careful – it’s not the same thing as overthinking and has little to do with obsessing over this one thing that is bothering us. It’s rather an act of being connected to oneself, being able to ask ourselves (right) questions and being willing to at least try to find the answers (and they usually lie within us).
- Narration/Journaling – never underestimate the power of a good story. Especially the one told by yourself. Research proves that narration (so the process of story-telling, usually focused on our own emotions and experiences) is incredibly beneficial for our mental health and can even prevent the onset of mental-health issues. So get that cute notebook and write. Describe your day, try to name your emotions. Cry while writing. Laugh when writing. Let it out, forgive (others and yourself) and forget.
- Learning, reading & cognitive excercises – learning new things – through different activities like attending courses, reading or listening to inspiring talks – is insanely good for our brains and can even prevent an onset of depression (and, later in life, dementia!). Especially when combined with physical excercise, protein-rich diet and good sleep.
SOUL
- Spirituality – and I don’t neccessarily mean religion. I, myself, am currently getting to know myself as a spiritual being (despite being an atheist; yes, it can be the case) and am more than excited to dive into the world of astrology, energy healing and even tarot. You think it’s silly? So what? It feels right. And it’s fun.
- Mindfullness – the psychological process aimed at being present here, now incredibly beneficial to both, mental and physical health and incredibly useful in times of greatest stress. Takes some time to master (and I, myself, am not a pro yet!) but is so, so worth the effort!
- Meditation – there’s probably no better way to achieve calm and mental clarity than through meditation. If you’re a begginner, I would suggest attending a meditation class, but you can also use one of the smartphone apps: Calm, The Mindfulness App, Headspace to see how it works for you.
- Art – “But I can’t draw/sing/paint!” Okay, who says that? I am not saying you should suddenly become a professional artist. It’s all about expressing your emotions (read: getting rid of them!) through any artistic activity you enjoy. I’d also recommend you coloring books for adults. Work miracle if you need to re-gain focus in the times of emotional turmoil.
- Staying close to nature – even for a little bit. No forest nearby? Go to the park! No park? GO HUG THAT TREE on the other side of the street. Close your eyes and feel the roughness of the bark and the fresh smell of resin. And breath. And breath again. No one’s gonna call the cops on you, I promise (no one did in my case).
EMOTIONS
- Working through your own emotions – I’m not going to be politically correct here: EMOTIONS ARE BITCHES. They come and go in waves. They come and go with no warning. The more we suppress them, the more we avoid acknowledging them (becuase it’s a hard, painful work), the more toxic influence they can have on our life. The only way to avoid becoming our own emotions’ prisoner is to work through them – by facing, naming and taming them. It can be done through many methods, though I would definitely recommend seeking professional guidance. Other methods include narrative, mindfulness and meditation.
- Self-compassion and self-forgiveness – again something that deserves its very own post. The best thing you can do to reduce anxiety and any potential emotional pain you’re in is to forgive yourself and be as good to yourself as you usually are to others (more on that in my future posts!).
- Affirmations – do you ever compliment others? Like, do you tell your co-worker they look nice or your friend that you’re proud of them? Try giving yourself one of these compliments every once in a while (the more often the better, obviously). Fake it till you make it, you know?
WITH OTHERS
- Nurturing those relationships that work best for us – with friends, families and significant others. I know there’s a lot of shoulds in relationships, especially when it comes to our relatives but I personally think you should practice a more radical version of self-care here. Someone’s being awful to you? CUT THEM OFF. I know it’s hard, I know it’s painful and I don’t care if it’s a member of your family. You have to…
- …set healthy boundaries – meaning, that in order to survive and enjoy your life, you have to eventually learn how to say no to what feels wrong even if you will have to be on your own for a while. And I don’t mean you shouldn’t give people second and third chances. But if, deep down, you know that their behavior will not chance no matter why, just leave (the room, the work, the relationship).
- Making love to others and yourself – shocking news: sex is healthy and so is masturbation. Nothing reduces stress and releases tension as successfully as an orgasm, right? Right. Hormones – mostly oxytocin and endorphines – released during sexual activity have a wonderful influence on your mind, heart and immune system. So stay safe and go get some!
- Talking to strangers (and being kind) – if there’s one thing I’ve learned during my 26 years (of which I’ve spent 5 studying Psychology), it’s that we all struggle. Everyone has their own personal battle and there’s nothing that can help us in the fight as much as these random, unexpected acts of everyday kindness (so your typical good deed like a small talk when waiting in a queue and smiling at a stranger).
AT WORK
- Taking breaks and days off – overworked & underslept = soon unemployed. Yes, it’s as simple as that. It is sometimes incredibly hard to take days off or even find time for a break when you’re a hard working person BUT it’s literally the only way if you wish to be able to work for a long period of time (until retirement, hopefully), not experiencing a mental breakdown or a burnout along the way.
- Leaving work at work (when possible) – it’s way easier said than done, but when possible, we really shouldn’t take work (meaning: extra paperwork, mailing and overthinking what happened at our workplace) home. 8 to 10 hours we usually spend at work really is enough.
- Using supervision – overcoming the fear of being annoying and asking questions, reaching out for advice/support when facing a challenge, shadowing people with wider knowledge and experience. Because that what we have our bosses/managers/supervisors for.
Et voila! I’m not saying it easy, but taking some baby steps towards self-care is so, so worth it. There are times when healthy selfishness should become our priority.
Remember that in this post I’m only giving you some general ideas, but try googling self-care or go on Pinterest and you’ll find countless tips and tricks on how to practice it successfully. Also, stay tuned, because I’ll soon be sharing my favorite go-to Self-Care tricks and tips (e.g. cognitive excercises, routines and mindfullness practices!).
Jako psycholog, i kobieta wychowana w, bądź co bądź, tradycyjnym społeczeństwie, postrzegam dbanie o innych jako naturalny element mojego życia. Wysłuchiwanie obszernego opisu prywatnego dramatu pani spotkanej na przystanku, podawanie trzeciej miski domowej roboty rosołu choremu przyjacielowi i wkładanie dodatkowego wysiłku w moją każdą możliwą relację (tak w życiu prywatnym jak i zawodowym) przychodzi mi tak naturalnie, jak oddychanie. I, słowo daję, nie narzekam.
Przeciwnie: jest to wspaniałe uczucie – masz wrażenie, że autentycznie przyczyniasz się do czyjegoś szczęścia. Czujesz się potrzebna. Czujesz się spełniona.
Ale, w jakimś momencie, poczujesz się też w końcu wypalona.
Prawda jest niestety taka, że z pustego i Salomon nie naleje. Lekcję tę można odbyć na dwa sposoby. Łatwiejszy: czytając mojego zacnego posta. Trudniejszy: kiedy nagle znajdziesz się na podłodze we własnej łazience, niedospana, wycieńczona, uświadamiając sobie, że tak, bagatelizowałaś/łeś własne potrzeby o wiele, wiele za długo.
***
Tydzień 12-16 Listopada był tutaj, w Wielkiej Brytanii, Tygodniem Dbania o Samego Siebie (Self-Care brzmi o wiele prościej, wiem). Dodatkowo tak się składa, że przez ostatnie kilka tygodni (starając się wygrzebać z okropnego dołu, do którego niespodziewanie ześlizgnęłam się w Październiku) miałam okazję sporo się nauczyć o tym, jak ważne jest opiekowanie się samym sobą. Wydaje mi się więc, że nie ma lepszego momentu na nową serię postów – w Listopadzie będę więc zarzucać Was mniej i bardziej szczegółowymi pogaduszkami o tym, jak dbać o swoje szczęście, zdrowie i pomyślność. Dziś – na dobry początek – zaczynam obszernie i ogólnie. Z głębi mojego zaangażowanego serca!
Co to znaczy Dbać o Samego Siebie?
Mówiąc najprościej, pojęcie to tyczy się każdej, mniej i bardziej złożonej aktywności, którą jednostka podejmuje, aby polepszyć własny dobrostan. Obejmuje określone praktyki, zmiany stylu życia i konkretne czynności, które pozwalają jednostce czuć się szczęśliwszą i/lub, jednocześnie, umożliwiają jej sprawniejsze radzenie sobie z możliwymi problemami natury psychicznej. Dbanie o siebie może także sprzyjać zapobieganiu chorobom i zaburzeniom psychicznym lub zmniejszać uciążliwość ich objawów.
Jak Dbać o Siebie?
Lubię postrzegać samą siebie jako całość, swoisty zespół naczyń połączonych. Tym razem jednak łatwiej będzie mi omówić poszczególne sfery, na które możemy oddziaływać aby polepszyć własny dobrostan, z osobna. Jest wiele metod, które możemy zastosować w kolejnych obszarach, a potem cieszyć się globalną, pozytywną zmianą (nie mylić z tak zwaną dobrą zmianą…).
CIAŁO
- Zbilansowana dieta – będę powtarzać do znudzenia: odpowiednie odżywianie jest niezwykle istotne tak dla naszego fizycznego, jak i psychicznego dobrostanu. I mówiąc “odpowiednie” wcale nie odnoszę się do jakiejkolwiek szczególnej restrykcyjnej lub “idealnej” diety. Jako przedstawiciele gatunku ludzkiego jesteśmy niezwykle zróżnicowani i takie też powinny być nasze diety – trudno wszak oczekiwać, by młoda studentka odżywiała się w taki sam sposób, jak pracownik fizyczny w średnim wieku (nie, żebym zakładała że wielu z nich czyta te moje wypociny, choć kto wie…). Tzw. dobra dieta, to zbilansowana dieta (nieważne, wegańska, wegetariańska, czy tez nie!), bogata w różnorodne składniki odpowiednie dla potrzeb naszego organizmu. Tak, byśmy mogli nie tylko funkcjonować, ale także cieszyć się zdrowiem i dobrą kondycją.
- Balanced excercise – the importance of physical activity is well known, but what we sometimes tend to forget about is that it should be balanced and tailored to ones specific needs and abilities. Try out different things (sports, types of excercise and workout routines) to see what works best for you, as often as you like – no matter if it’s gonna be 6 times a week or 4 times a month. At the same time, remember that there is such thing as too much excercise!
- Zbalansowana aktywność fizyczna – niezwykle dużo mówi się obecnie o ważności ćwiczeń fizycznych, ale często zapominamy, że te powinny być dostosowane do naszych indywidualnych potrzeb i możliwości. Aby dowiedzieć się, co ma najlepszy wpływ na nasz organizm, dobrze jest spróbować różnych opcji (a najlepiej pod okiem trenera). Co więcej, pamiętajcie, że jest coś takiego, jak zbyt wiele aktywności fizycznej – dla jednego limitem będzie 6 razy w tygodniu, podczas, gdy innemu w zupełności wystarczą 4 sesje w miesiącu.
- Sen i odpoczynek – i tutaj każdy ma inne potrzeby, ale najzdrowiej jest ponoć celować w minimum 7 godzin dziennie. Nie udaje Ci się? Spróbuj pić przed snem napar z rumianku, czytać, medytować lub sięgnij po uspokajające olejki eteryczne. Środki nasenne powinny być absolutnie ostatnią deską ratunku!
- Odpowiednia i regularna opieka zdrowotna – NIGDY nie ignoruj nawet najsubtelniejszych wskazówek z ciała. Coś nie gra? Masz poczucie, że coś jest nie tak? Udaj się do internisty, już! A jeśli wydaje Ci się, że Twój lekarz jest w błędzie, udaj się do następnego. Tak, wiem, że to upierdliwe, a do tego przyjemniej jest bagatelizować niektóre dolegliwości, ale w tej kwestii naprawdę trzeba zachować szczególną uwagę i ostrożność. W końcu na szali może leżeć nasze zdrowie. Albo życie.
MIND
- Terapia – Oj, wiem, że bycie pacjentem, zwłaszcza tzw. pacjentem psychiatrycznym/psychologicznym wiąże się wciąż z potworną stygmatyzacją (i dlatego też staram się poruszać te kwestie jak najczęściej). Powiem to znowu: nie ma nic złego w sięgnięciu po pomoc profesjonalisty. Przyznanie, że coś nam dolega, potrzebujemy wsparcia, że przy odpowiedniej pomocy jesteśmy skłonni zmagać się z doskwierającymi nam trudnościami, jest w istocie aktem wielkiej odwagi.
- Autorefleksja – czyli cudowna ludzka zdolność do osiągania tzw. wglądu i poznawania własnych motywów, celów, oraz natury. Ale zanim zabierzesz się za refleksję, uważaj – to nie to samo, co tzw. overthinking albo ruminacje i ma mało wspólnego z obsesyjnym rozmyślaniem nad danym, męczącym nas, tematem czy zagadnieniem. Autorefleksja to raczej umiejętność pozostawania w kontakcie z samym sobą, zadawania sobie odpowiednich pytań i skłonność, do poszukiwania na nie odpowiedzi (które zazwyczaj już w sobie nosimy i musimy jedynie “odkopać”).
- Narracja/Pisanie dziennika – zawsze doceniaj siłę dobrej opowieści. A zwłaszcza tej, którą opowiadasz samemu sobie. Wyniki badań wskazują, że tzw. narracja (czyli proces opowiadania historii – poprzez monolog, dialog, pisanie itp., zazwyczaj skupiony na naszych przeżyciach i emocjach) przynosi niezwykle pozytywne skutki w zakresie zdrowia psychicznego i może nawet przyczyniać się do zapobiegania rozwojowi dolegliwości psychologicznych. A więc sięgnijże po ten notatnik i pisz. Opisz swój dzień, spróbuj nazwać odczuwane emocje. Płacz i pisz. Śmiej się i pisz. Wyrzuć to wszystko z siebie, wybacz (i sobie i innym) i zapomnij.
- Nauka nowych umiejętności, czytanie & ćwiczenia poznawcze – poprzez takie czynności, jak uczestniczenie w kursach i warsztatach, czytanie czy słuchanie inspirujących historii, podcastów i opowieści – jest niesamowicie rozwijające, zdrowe dla naszych mózgów i może nawet zapobiegać rozwojowi depresji (a później także i demencji!). Zwłaszcza, jeśli połączymy ją z regularnymi ćwiczeniami fizycznymi, dietą bogatą w białko i odpowiednią ilością snu.
DUSZA
- Duchowość – i wcale niekoniecznie chodzi tu o religijność. Ja sama dopiero co odkrywam wiele aspektów własnej duchowości (i okazuje się, że fakt, że jestem ateistką, wcale nie stoi na przeszkodzie) i jestem niezwykle podekscytowana zachłysnąwszy się światem astrologii, energolecznictwa i tarota. Myślisz, że to głupoty? A co tam! Mam przy tym niesamowity ubaw!
- Mindfulness – czyli psychologiczny proces ukierunkowany na bycie obecnym we własnym życiu i rozwój umiejętności skupiania się na tu i teraz. Zdolność ta przynosi niezwykłe korzyści w zakresie naszego zdrowia, tak fizycznego, jak i psychicznego. Opanowanie metod mindfulness zajmuje trochę czasu (zwłaszcza, że jest ich niesłychana ilość), ale efekty naprawdę warte są naszego wysiłku.
- Medytacja – nie ma chyba lepszej metody na osiągnięcie poczucia spokoju i jasności umysłu, niż właśnie medytacja. Jeśli dopiero zaczynasz, sugerowałabym uczestnictwo w profesjonalnych zajęciach z medytacji, ale możesz też sięgnąć po jedną z popularnych obecnie aplikacji na smartphone, jak Calm, The Mindfluness App, Headspace.
- Sztuka – “Ale ja nie umiem rysować/malować/śpiewać!”. Okay, a kto to osądza? Nie chodzi tu wszak o zostanie profesjonalnym artystą, a jedynie o znalezienie odpowiedniego kanału przekazu i ujścia dla naszych emocji. Mało tego, polecam kolorowanki dla dorosłych – działają cuda, jeśli musisz szybko odzyskać umiejętność skupiania uwagi w momentach emocjonalnego wzburzenia.
- Bliskość natury – choćby na chwilę. Żadnego lasu w promieniu dwudziestu kilometrów? Idź do parku! Nie ma parku? Przytul to nieszczęsne drzewo rosnące po drugiej stronie ulicy! Zamknij oczy, skup się na szorstkości kory pod palcami i zaciągnij się żywicą. I oddychaj. I oddychaj. Nikt za to nie wezwie do Ciebie policji, obiecuję (no, do mnie przynajmniej nie wezwali).
EMOCJE
- Praca z własnymi emocjami – nie będę tu politycznie poprawna: EMOCJE TO SZMATY. Przychodzą znienacka, przychodzą falami. Im bardziej unikamy uświadomienia ich sobie, im bardziej je tłumimy, tym bardziej toksyczny wpływ mają na nasze codzienne życie. Jedynym sposobem, by nie stać się ich więźniem, jest świadoma praca nad nimi – poprzez ich nazywanie, stawianie im czoła i, w końcu, uzyskiwanie nad nimi kontroli. Cel ten osiągnięty może zostać wieloma metodami, chociaż szczerze polecam tu korzystanie ze wsparcia profesjonalisty. Inne drogi obejmują narrację, metody mindfulness i medytację.
- Współczucie względem samego siebie i wybaczanie samemu sobie – aby zredukować lęk i ból emocjonalny, najlepiej jest odpuścić, wybaczyć samemu sobie i być dla samego siebie tak dobrym, jak zazwyczaj jesteśmy dla innych. Temat ten jednak zasługuje na własnego posta – a więc o samo-wybaczaniu więcej w przyszłości.
- Auto-afirmacje – zdarza Wam się komplementować innych? Powiedzieć współpracownikowi, że ładnie wygląda albo przyjacielowi, że jesteśmy z niego dumni? Może warto byłoby więc spróbować raz na jakiś czas prawić analogiczne komplementy samemu sobie. Mówię zupełnie poważnie – w myśl zasady samospełniających się przepowiedni.
W RELACJACH Z INNYMI
- Podtrzymywanie tych relacji, które są dla nas dobre – z przyjaciółmi, rodziną i innymi ważnymi dla nas osobami. Wiem, że w zakresie relacji jest wiele reguł – co się robić powinno, a czego nie… Ale osobiście wierzę, że w związkach z innymi lepiej jest wyznawać bardziej egocentryczne, radykalne zasady troski o samego siebie. Jeśli ktoś jest dla nas okropny (co z tego, że dzielimy z nim więzy krwi, nazwisko albo kredyt hipoteczny), czasem zwyczajnie lepiej jest się od niego ODCIĄĆ. Wiem aż za dobrze, jak jest to bolesne, ale czasem zwyczajnie trzeba…
- …stawiać zdrowe granice – co oznacza, że aby przetrwać, a do tego cieszyć się życiem, musimy wreszcie nauczyć się mówić nie rzeczom, które są dla nas niewłaściwe, niezdrowe, zwyczajnie złe. Nawet, jeśli ceną, jaką przyjdzie nam za to zapłacić będzie czasowa samotność. I wcale nie mówię, że nie powinniśmy dawać innym drugiej albo trzeciej szansy. Ale jeśli w głębi duszy wiemy, że ktoś (partner, przyjaciel, współpracownik) nie ma chęci i potencjału do zmiany na lepsze, momentami lepiej jest się ewakuować. Z troski o własne zdrowie.
- Miłość fizyczna, z innymi i samym sobą – szokujące wieści: seks i masturbacja są normalne i zdrowe. Nic tak nie redukuje napięcia i stresu, jak porządny orgazm. A w dodatku hormony – głównie oksytocyna i endorfiny – wydzielane podczas aktywności seksualnej, mają wspaniały wpływ na funkcjonowanie naszego umysłu, mięśnia sercowego i systemu odpornościowego. Więc chyba najwyższa pora na trochę przyjemności (tylko hej, pamiętajcie o bezpieczeństwie!).
- Rozmowy z nieznajomymi (i bycie uprzejmym) – jeśli w ogóle czegokolwiek się nauczyłam w trakcie moich 26 lat życia (z których 5 spędziłam studiując Psychologię), jest tym fakt, że każdy z nas się z czymś zmaga. Każdy z nas prowadzi jakąś prywatną walkę – o zdrowie, przetrwanie, lepsze jutro, jak zwał, tak zwał – i mało co może nam czasem pomóc tak skutecznie, jak te drobne, niespodziewane akty uprzejmości ze strony nieznajomych (czyli podręcznikowe dobre uczynki – jak uśmiech i skinienie głową, kilka zdań zamienionych w kolejce do kasy czy drobna sąsiedzka przysługa).
W PRACY
- Przerwy i branie wolnego – przepracowany & niedospany = wkrótce bezrobotny. Tak, to takie proste. Wiadomo, że czasami naprawdę nie ma czasu na przerwę albo kilka dni wolnego, ale dbanie o regularny odpoczynek jest niezbędne, jeśli planujemy pracować przez dłuższy czas (czyli do emerytury), nie zaliczając po drodze załamania nerwowego albo syndromu wypalenia zawodowego.
- Zostawianie pracy w pracy (gdy to możliwe) – wiem, łatwiej powiedzieć, niż zrobić, ale jeśli tylko mamy możliwość, naprawdę nie powinniśmy zabierać pracy (czyli dodatkowych dokumentów, maili, a także przemyśleń dotyczących wszystkiego, co stało się w naszym miejscu zatrudnienia) do domu. 8 czy 10 godzin, które zazwyczaj spędzamy w pracy w ciągu dnia, naprawdę wystarczy.
- Korzystanie z superwizji – przezwyciężenie lęku przed byciem irytującym i otwarte zadawanie pytań, proszenie o pomoc albo wsparcie w obliczu wyzwania, czy naśladowanie osób o większej wiedzy i doświadczeniu. Bo właśnie od tego przecież mamy przełożonych.
I voila! Nie mówię, że jest to wszystko łatwe, ale liczy się każdy mały kroczek. Zwłaszcza, że czasem przychodzą chwile, gdy dbanie o siebie powinno stać się naszym absolutnym priorytetem.
Pamiętajcie, że w tym rozwlekłym poście dzielę się tylko generalnymi pomysłami, ale googlowanie self-care albo wyszukiwanie tego hasła na Pintereście powinno przynieść Wam jeszcze więcej pomysłów i porad jak dbać o siebie z sukcesem. Co więcej, bądźcie czujni, bo za chwilę zasypię Was bardziej szczegółowymi postami z tej dziedziny (dzieląc się na przykład ćwiczeniami poznawczymi, praktykami mindfulness i codziennymi nawykami, które sprzyjają dobrostanowi psychicznemu!).
Nourished Nerd 